ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ - Μαρία Λάλου | Προβολές, περφόρμανς, έκθεση

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ -Μαρία Λάλου | Προβολές, περφόρμανς, έκθεση

Το Goethe-Institut Athen σε συνεργασία με τη State of Concept Athens, την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος σάς προσκαλεί στο πρόγραμμα Μηχανισμοί της Θέασης της Μαρίας Λάλου, το οποίο περιλαμβάνει κινηματογραφικές προβολές, περφόρμανς, μια έκθεση και μια σκηνογραφημένη συζήτηση.

 Τα προσωπικά μας δεδομένα έχουν γίνει μέρος μιας συνεχούς και υπέρμετρης ροής πληροφοριών που ελέγχονται από αλγόριθμους. Το πώς η δύναμη του αλγόριθμου υπαγορεύει την καθημερινότητά μας είναι κάτι που όλοι βιώνουμε. Εκείνο που μας λείπει είναι η σαφήνεια για το πώς αυτό συμβαίνει αδιάκοπα. Οι Μηχανισμοί της Θέασηςείναι μια σειρά εκδηλώσεων που περιλαμβάνουν κινηματογραφικές προβολές, περφόρμανς, μια έκθεση και μια σκηνογραφημένη συζήτηση. Στο σύνολό τους ξετυλίγουν το έργο της Μαρίας Λάλου για τον κινηματογραφικό μηχανισμό και την αλγοριθμική διακυβέρνηση του Camera and the Mirror και μας προϊδεάζουν για το προσεχές κινηματογραφικό της πείραμα IMAGE INFINITE. Στη συνεχή της έρευνα και στα κείμενά της, η Λάλου επανεξετάζει τη θέση του/της θεατή, αμφισβητώντας το κύρος των ψηφιακών εικόνων και τη διαμεσολάβηση των δεδομένων που ελέγχονται από αλγόριθμους σήμερα. Το πρόγραμμα των Μηχανισμών της Θέασης, που θα πραγματοποιηθούν τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο του 2024 στο Goethe-Institut Athen, στη State of Concept Athens και στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Αθήνα, παρουσιάζει ποικίλες συνιστώσες των εξερευνήσεων της Λάλου και δημιουργεί καινούργια στοιχεία στο συνολικό σώμα του έργου της.
—Rachael Rakes 2023

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 01/03

ΑΙΘΟΥΣΑ Β 

19.00 & 20:00

Camera and the Mirror, της Μαρίας Λάλου (43')

Η Λάλου ανέλυσε το έργο τριών κεντρικών λευκών ανδρικών μορφών που άφησαν σημαντικό αποτύπωμα ως προς τον ρόλο του μηχανισμού της κάμερας στην κινηματογραφική παραγωγή, σχεδιάζοντας τον δικό της αργό φυσικό θάνατο ως artist-at-work, και τη μετάλλαξή της σε έναν αλγόριθμο τριών στοιχείων, ύστερα από δεκαπέντε χρόνια παραγωγής έργων που ενσωματώνουν κινηματογραφικούς μηχανισμούς και την επιτήρηση ως εργαλεία της, με αναφορές στον πολιτικό ρόλο του θεατή. Το πρώτο κεφάλαιο, με τίτλο Virtual Presence βασίζεται στην πρώτη της ταινία που καταγράφηκε σε μονοπλάνο, το The Dialogue. Η Λάλου εκτελεί τη σταδιακή της μετάβαση σε ένα μη-ανθρώπινο ον, σκηνοθετώντας την πτώση της στο σκοτάδι μιας μαύρης οθόνης, εξακολουθώντας ωστόσο να αρθρώνει τις σκέψεις της σχετικά με τους λόγους αντικατάστασης της δουλειάς της από έναν αλγόριθμο τριών στοιχείων και εστίασης στην προστασία δεδομένων του θεατή. Με κεντρικό θέμα τη δύναμη της μηχανής εκμάθησης, παρουσιάζει τη διαδικασία απόσπασης του θεατή ως φυσικής ανθρώπινης μονάδας από το ζωντανό δρώμενο και του καλλιτέχνη από τον ρόλο του χειριστή των μηχανισμών θέασης στην καλλιτεχνική παραγωγή. Τα επόμενα κεφάλαια περνούν το νήμα της αφήγησης μέσα από τη βάση τριών σημαντικών έργων της ιστορίας του κινηματογράφου: Parallel I-IV (2008-12), Salaam Cinema (1995) και Le Mépris (1963), μαζί με τα όσα γράφει ο Vilém Flusser σχετικά με τις λειτουργίες του μηχανισμού στο βιβλίο Post-History. Δημιουργώντας έναν κατάλογο από κάμερες οι οποίες καταδεικνύουν τις ιδέες πίσω από το μέσο παραγωγής τους και μελετώντας προσεκτικά την ευρηματικότητα κάθε ταινίας, η εικαστικός και πειραματική σκηνοθέτιδα φτιάχνει ένα εγχειρίδιο οδηγιών για την απελευθέρωση από την αλγοριθμική διακυβέρνηση όπου η σχέση μεταξύ κάμερας, θεατή και ηθοποιού, υποκειμένου και αντικειμένου τίθεται στο προσκήνιο και αποσταθεροποιείται.

ΑΙΘΟΥΣΑ Α

21.00 

Camera Actors, της Μαρίας Λάλου (2018) 13’19’’

Δημιουργώντας έναν κατάλογο από κάμερες οι οποίες καταδεικνύουν τις ιδέες πίσω από το μέσο παραγωγής τους, η Λάλου χρησιμοποιεί τη λειτουργία καθεμιάς από αυτές τις συσκευές που επιλέγει ως πρωταγωνιστές. Ένα συνδεδεμένο σύστημα σκέψεων ανάμεσα στον ρόλο κάθε κάμερας υποστηρίζει την τρέχουσα κινηματογραφική μας εμπειρία, με τους βάσει σεναρίου πρωταγωνιστικούς ρόλους να έρχονται αντιμέτωποι με την κινηματογραφική βιομηχανία και τον μηχανισμό της όπως μαρτυρείται στην κριτικό επισκόπηση της βιομηχανίας που παρουσιάζεται στο Le Mépris του Godard. Έτσι, το Camera Actors είναι ένα δοκίμιο που αποδομεί την πολυπλοκότητα της σεναριακής αντιμετώπισης δημιουργίας της αφηγηματικής εικόνας και της θεσμοποίησής της, με αφετηρία την κριτική θεώρηση που βλέπουμε στο Le Mépris.

Περιφρόνηση | Le Mépris, του Jean-Luc Godard (1963) 102’

Ο Πoλ Ζαβάλ, νεαρός Γάλλος συγγραφέας θεατρικών έργων που έχει γνωρίσει εμπορική επιτυχία στη Ρώμη, δέχεται μια πρόταση από τον άξεστο Αμερικανό παραγωγό Τζέρεμι Πρoκός να ξαναδουλέψει το σενάριο για την κινηματογραφική μεταφορά της Οδύσσειας την οποία θα γυρίσει ο Γερμανός σκηνοθέτης Φριτς Λανγκ. Η Περιφρόνηση (γαλλικός τίτλος: Le Mépris) είναι γαλλική δραματική ταινία του Νέου Κύματος, η οποία κυκλοφόρησε το 1963, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Jean-Luc Godard, βασισμένη στην ομώνυμη ιταλική νουβέλα του Alberto Moravia Il disprezzo (1954). Η ταινία γυρίστηκε στην Ιταλία, όπου τοποθετείται και η πλοκή της, και συγκεκριμένα στα στούντιο της Τσινετσιτά στη Ρώμη και στην Κάζα Μαλαπάρτε στο Κάπρι. Σε μια κεντρική σεκάνς, οι χαρακτήρες που υποδύονται ο Μισέλ Πικολί και η Μπριζίτ Μπαρντό περιφέρονται στο διαμέρισμά τους πότε καβγαδίζοντας, πότε φιλιώνοντας. Ο Godard γύρισε τη σκηνή ως μια εκτεταμένη σειρά από πλάνα με κάμερα σε ράγες, φυσικό φωτισμό και σχεδόν σε πραγματικό χρόνο.

Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη State of Concept Athens, το Goethe-Institut Athen, την Ταινιοθήκη της Ελλάδος και το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

ΦΟΥΑΓΕ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗΣ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ -Μαρία Λάλου

Το έργο Μηχανισμοί της Θέασης ‒ διαγραμματικά σχέδια παρουσιάζει την εμβριθή ερευνητική εργασία και το σκεπτικό της Λάλου μαζί με την αμφίδρομη σχέση μεταξύ θεωρίας και αισθητικών αναφορών. Ό,τι βλέπουμε στα σχέδια μεταφέρεται στην εγκατάστασή της και τα φιλμικά έργα της και αντιστρόφως. Έτσι αυτό που πρωτύτερα θεωρούσε σκίτσο έχει εξελιχθεί στην παραγωγή διαγραμματικών σχεδίων με νόημα, τα οποία πραγματεύονται τη σκιαγράφηση ιδεών, την εικονογράφηση σεναρίων, τη μουσική επένδυση και συχνά αποτελούν μέρος των ίδιων των έργων, όπως βλέπουμε στο Camera Actors, μέρος της τετραλογίας Camera and the Mirror.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ -Μαρία Λάλου

Image Infinite, της Μαρίας Λάλου

IMAGE INFINITE, της Μαρίας Λάλου

Τα έργα που παρουσιάζονται στον χώρο του μουσείου δίνουν μια πρώτη εικόνα του φιλμικού πειράματος το οποίο βασίζεται σε περφόρμανς βασισμένη σε σενάριο και καταγεγραμμένη ζωντανά και μια καλλιτεχνική έρευνα για ένα εγχειρίδιο οδηγιών αντίστασης ενάντια στην αλγοριθμική διακυβέρνηση. Το έργο συνδυάζει τον χώρο της generative art, την ιστορία της κινηματογραφικής παραγωγής, τον κυβερνοχώρο και τον «λευκό κύβο» των αιθουσών τέχνης. Με τις κάμερες να πρωταγωνιστούν στην εγκατάσταση και στο κινηματογραφικό πλατό, οι άνθρωποι εκτελούν τις οδηγίες ενός αλγόριθμου Τεχνητής Νοημοσύνης, με κεντρικά ερωτήματα το «Πώς μπορεί μια εικόνα να έχει ατέρμονα όρια;» και το «Πώς μπορεί να αλλάξει η αλγοριθμική διακυβέρνηση με βάση την ιδέα του Flusser ότι μόνο τα δυσλειτουργικά προγράμματα επιτρέπουν την ελευθερία;».

IMAGE INFINITE – Silver-Cine, της Μαρία Λάλου (2021) 7’17’’ – σε λούπα

Το Silver-Cine βασίζεται σε μια συγκεκριμένη σκηνή του Le Mépris, αυτήν στον κινηματογράφο Silver Cine, όπου όλοι οι χαρακτήρες δίνουν παράσταση αποδεικνύοντας την ύπαρξη του θεατή τους και πιθανόν απευθύνοντας τις ατάκες τους στον σκηνοθέτη τους. Η σκηνή στο Silver Cine είναι ένα ουσιαστικό μέρος της ταινίας, στο οποίο παρουσιάζονται οι εις τριπλούν ειρωνικές σχέσεις, συμπεριλαμβάνοντας το μπρεχτικό σπάσιμο του «τέταρτου τοίχου» εντός του κινηματογραφικού οικοδομήματος, και την παρουσία του Godard στη σκηνοθεσία του κινηματογραφικού διαλόγου με τους χαρακτήρες του στον ρόλο του αναμενόμενου έργου, τον δημοσιογράφο να αντικατοπτρίζει την περσόνα του. Μια από τις πιο σημαντικές σκηνές για να μελετήσει κανείς την αποδόμηση του κινηματογραφικού σεναρίου.

IMAGE INFINITE – Casa in Rome, της Μαρία Λάλου (2021) 5’34’’ – σε λούπα

Το Casa In Rome παρουσιάζει τη μελέτη που έκανε η Λάλου με θέμα το Parallel IV του Harun Farocki, με βάση την ιδέα της να διαμορφώσει την έννοια του χώρου στη δικτυωμένη πραγματικότητα, στον παιχνιδιοποιημένο κινηματογραφικό χρόνο, σε συνδυασμό με την επιρροή της πραγματικότητας του παιχνιδιού μεγαλώνοντας στη γενιά του PacMan. Μια σειρά από τοίχοι στην τρισδιάστατη μορφή ενός τοίχου από το PacMan χορογραφούν την ιδέα του Άπειρου. Ένας αλγόριθμος επιτρέπει ένα σύνολο οδηγιών προς τους Human Agents που βοηθούν τη σκηνοθέτιδα να περάσει σημειώσεις στους Camera Actors. Η σκηνή βασίζεται στην καταγεγραμμένη σκηνή του Le Mépris όπου ο Πολ και η Καμίλ περιφέρονται στο διαμέρισμά τους και έχουν μια διαφωνία πάνω στο θέμα του έρωτα.

-Είσοδος στην εκδήλωση ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΘΕΑΣΗΣ -Μαρία Λάλου στην Αίθουσα Α την Παρασκευή 01/03: 5 ευρώ (γενική είσοδος). Οι προβολές στην Αίθουσα Β και η έκθεση έχουν ελεύθερη είσοδο.