Η Ποιητική τέχνη είναι μια πραγματεία του Νικολά Μπουαλό που δημοσιεύτηκε το 1674. Κατ’ επέκταση, οι όροι αυτοί προσδιορίζουν μια λογοτεχνική και εν γένει καλλιτεχνική μορφή: ένα έργο που πραγματεύεται τις αρχές της ίδιας της δημιουργίας του. Όλο το έργο του Ζαν-Λικ Γκοντάρ έχει αυτή την αναστοχαστική μορφή. Αλλά, σε αντίθεση με τον Μπουαλό, ο στόχος του είναι, αφενός, το έργο να ανατρέξει στις συνθήκες δυνατότητάς του (στην παραγωγή, στην ιδεολογία, στην υλικότητα των εργαλείων, στις ανθρώπινες σχέσεις, στα ιστορικά συμφραζόμενα), και αφετέρου, να δείξει πώς και γιατί το έργο δεν είναι δυνατό (τις ανεπάρκειες των υλικών και επιχειρηματικών μέσων που το συγκροτούν, τη βίαιη αποτυχία της σχέσης του με τη συλλογική ιστορία, τις απορίες που το γεννούν). Αρκεί να σκεφτούμε την Περιφρόνηση (1963), στην οποία τα πάντα εμποδίζουν την πραγματοποίηση μιας ταινίας, αφήνοντας χώρο στο άπειρο της μεγαλειώδους φύσης. Ανάμεσα στις πολλές μορφές ποιητικής τέχνης που επινόησε ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ, το προσχέδιο είναι εκείνο που οδηγεί τις υπόλοιπες προς την τελική τους αναγκαιότητα. Με το Σενάριο του «Ο σώζων εαυτόν σωθήτω» (1979) και το Σύντομες σημειώσεις για το «Χαίρε Μαρία» (1983), ο Γκοντάρ επικαλείται την ύπαρξη ενός οπτικού σεναρίου. Το Γράμμα στον Φρεντί Μπουάς (1982) εξηγεί γιατί η ταινία δεν μπορούσε να γυριστεί. Η Αναφορά «Darty» επεξεργάζεται τη λειτουργία του κινηματογράφου: Συνδυάζει, επικαλύπτει και συγχέει το σχέδιο, την απόρριψη, την υλοποίηση, την εξήγηση, τα στοιχεία κατασκευής και τη διάλυση του τελικού προϊόντος. Το Ερασιτεχνικό ρεπορτάζ (μοντέλο έκθεσης) (2005) ανταποκρίνεται πλήρως στην πολυσημία του όρου προσχέδιο: Αποτελεί μέρος της προπαρασκευαστικής έρευνας, προσφέρει ένα κινηματογραφικό σχεδίασμα που χρησιμεύει ως αφετηρία και παρέχει μια γενική επισκόπηση του τελικού έργου. H Παρουσίαση του τρέιλερ της ταινίας «Σενάριο» και το Σενάρια, τα δύο μεταθανάτια έργα που ολοκληρώθηκαν το 2024 από τον Φαμπρίς Αρανιό και τον Ζαν-Πολ Μπατατζιά, αποτελούν το αποκορύφωμα εφτά δεκαετιών υλιστικών στοχασμών για τη δημιουργία Τέχνης. Όσο για τα κινηματογραφικά δοκίμια του Πολ Γρίβα, τα οποία επανεξετάζουν υλικό από τα γυρίσματα των ταινιών Η δική μας μουσική και Film Socialisme, παρατείνουν με αγάπη την κονστρουκτιβιστική ενέργαια των ανεξάντλητων πηγών τους.
Νικόλ Μπρενέζ και Πολ Γρίβας
Σύντομες σημειώσεις για το «Χαίρε Μαρία»
Περισσότερα...
Γράμμα στον Φρεντί Μπουάς. Σχετικά με μια ταινία μικρού μήκους για την πόλη της Λωζάνης
Περισσότερα...
Παρουσίαση του τρέιλερ της ταινίας «Σενάριο»
Περισσότερα...
