Tο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας γιορτάζει τα 10α του γενέθλια και αναπολεί σημαντικούς σταθμούς στην ιστορία του, όπως τα αφιερώματα: shoot, shoot, shoot, στον Χαρούν Φαρόκι και την Βάλι Έξπορτ, στον Πέντρο Κόστα, τον Λεό Καράξ, τον Γιάννη Οικονομίδη, τη Λόρα Μάλβεϊ και τον Φιλίπ Γκραντριέ.

Πιστεύουμε ότι και το 10ο Φεστιβάλ, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ΠΕΠ Αττικής (2014-20) με τη συγχρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, θα είναι μια γιορτή κινηματογραφοφιλίας και συγχρόνως μια αναζήτηση στο πλαίσιο της διερεύνησης της ορατότητας και των ορίων της, των πειραματισμών και της δύναμης του ανεξάρτητου κινηματογράφου.

Το 10ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας γιορτάζει λοιπόν κινηματογραφοφιλικά, με αφιερώματα: στον Μανοέλ ντε Ολιβέιρα, όπου για πρώτη φορά στην Ελλάδα παρουσιάζεται μια αντιπροσωπευτική αναδρομή στο έργο του, στον Μάρκο Μπελόκιο, με κόπιες σε 35mm, στον κινηματογραφικό διάλογο του Φρανσουά Τριφό με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ, καθώς και με το καθιερωμένο αφιέρωμα Αποκατεστημένες και υπέροχες.

Το πρόβλημα της ορατότητας διαπερνά το έργο της Εύας Στεφανή, που παρατηρεί τον κόσμο με μια ασκητική σχεδόν διάθεση. Ο Φλοράν Μαρσί, στο επίκεντρο σκληρών πολεμικών επιχειρήσεων, αναρωτιέται για τον ρόλο του σκηνοθέτη στην εποχή της ψηφιακής κυριαρχίας και των αλγορίθμων. Η Μαρί Λοζιέ παιγνιώδης και εφευρετική μας εισάγει σε έναν κόσμο λοξό και μαγευτικό. Ο Ρόμπερτ Μπίβερς, ένας ποιητής της μικρής φόρμα, μας μυεί και στην ποιητική της αρχειοθέτησης. Επίσης, τον ποιητικό κινηματογράφο εμψύχωσης της πρόσφατα χαμένης Σούζαν Πιτ, μας παρουσιάζει ο επιμελητής του αρχείου του Χάρβαρντ Χέιντεν Γκεστ.

Στο Διεθνές διαγωνιστικό παρουσιάζονται 9 ταινίες νέων σκηνοθετών που πειραματίζονται με νέες μορφές αφήγησης και συχνά χρησιμοποιούν τεχνικές που συνδυάζουν τη μυθοπλασία με το ντοκιμαντέρ. Θα έρθουν στην Αθήνα για να παρουσιάσουν τις ταινίες τους, οι σκηνοθέτες Ρόνι Σεν (Σπίρτα) και Εχσάν Κοσμπάχτ (Φιλμφαρσί), καθώς και η πρωταγωνίστρια της ταινίας Λοβ μι τέντερ Τζορντάνα Μπρούνο.

Στις Αθηναϊκές πρεμιέρες παρουσιάζονται και δύο βραβευμένες ταινίες, η Βιταλίνα Βαρέλα του Πέντρο Κόστα, και ο Πυρετός της Μάγια Ντα-Ρίν.

Στο αφιέρωμα Σεξουαλικές απελευθερώσεις, οπτικές επαναστάσεις παρουσιάζονται ταινίες που πέραν της ορατότητας που προσέδωσαν στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, διαμόρφωσαν καινούργιες οπτικές μορφές που λειτούργησαν λυτρωτικά και απελευθερωτικά.

Στον ελληνικό κινηματογράφο παρουσιάζονται δύο σημαντικά αφιερώματα, Το μοντέρνο ως πείραμα, το οποίο συνδέει το πρόβλημα της καθυστερημένης έλευσης των ιστορικών πρωτοποριών στην ελληνική τέχνη με σημαντικά επιτεύγματα στο πεδίο του κινηματογράφου του δημιουργού και της πειραματικής γραφής, και το Κάτι τρέχει με την οικογένεια, στο οποίο η διερεύνηση των οικογενειακών μυστικών που ακόνισε τη μοντερνιστική διάθεση ενός Αγγελόπουλου και ενός Κακογιάννη, θα οδηγήσει στην ανάδυση ενός νέου αλλόκοτου/λοξού κύματος που θα ανανεώσει τον σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο.

Οργανώνουμε επίσης για πρώτη φορά την ενότητα Φοιτητικές ταινίες μικρού μήκους, με προσκεκλημένους καθηγητές και φοιτητές από το Πανεπιστήμιο της Καρλσρούης και με τη συμμετοχή του Τμήματος Μ.Μ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών, του Τμήματος Κινηματογράφου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου της Θεσσαλονίκης και της Τηλεόρασης της Βουλής των Ελλήνων.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω την υπουργό Πολιτισμού κυρία Λίνα Μενδώνη, τον Γενικό Γραμματέα Σύγχρονου Πολιτισμού κύριο Νικόλα Γιατρομανωλάκη, την Περιφέρεια Αττικής και τα στελέχη της Διαχειριστικής Αρχής. Το Δ.Σ. του Ιδρύματος. Την πρεσβεία της Πορτογαλίας και ειδικά τον αναπληρωτή επικεφαλή της Αποστολής της Πορ- τογαλίας κύριο Ζοάο Ακόρντο Μέντες. Τη Διευθύντρια του Ιταλικού Ινστιτούτου κύρια Άννα Μοντάβιο, τον ακόλουθο οπτικοακουστικών στο Γαλλικό Ινστιτούτο κύριο Θοδωρή Κουτσαύτη. Τους συνεργάτες μου στην Ταινιοθήκη και τους εργαζόμενους στο Ε.Σ.Π.Α.

Μαρία Κομνηνού

Διευθύντρια του 10ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας