Κατάλογος | Catalogue

Το 12ο ΦΠΚΑ τιμά έναν από τους σπουδαιότερους κινηματογραφικούς δημιουργούς της Ινδίας, τον Σατγιαζίτ Ρέι, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Ο Ρέι γεννήθηκε στην Καλκούτα κι έμεινε από πολύ νωρίς ορφανός από πατέρα. Μαθήτευσε στις καλές τέχνες πλάι στον μεγάλο στοχαστή Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, ενώ εργάστηκε ως γραφίστας και καλλιτεχνικός διευθυντής στη διαφήμιση. Το 1947 ίδρυσε την Κινηματογραφική Λέσχη της Καλκούτας και, σε ένα εξάμηνο ταξίδι στην Ευρώπη, κατάφερε να δει 100 ταινίες. Η επιρροή του ιταλικού νεορεαλισμού είναι εμφανής στις πρώτες του ταινίες, στην επονομαζόμενη “Τριλογία του Απού” που προβάλλεται εδώ.

Ύστερα από αρκετές δυσκολίες στην υλοποίηση της πρώτης του ταινίας με την οποία έκανε το ντεμπούτο του, Το τραγούδι του δρόμου (1955), ο Ρέι έδειξε ότι ο ινδικός κινηματογράφος δεν είναι μόνο το Μπόλιγουντ. Μέσα από τα μάτια ενός παιδιού, του μικρού Απού, παρουσίασε με έναν ευαίσθητο τρόπο τη σκληρή όψη της πραγματικότητας της Βεγγάλης. Η δεύτερη ταινία της τριλογίας, Ο ανίκητος (1956), αφορά την ενηλικίωση του Απού, έχει πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και παρά τη λιτή φόρμα της έχει μεγάλο συναισθηματικό βάθος. Υπό την επιρροή μεγάλων δημιουργών, όπως ο Ζαν Ρενουάρ που έγινε επιστήθιος φίλος του, στην τρίτη του ταινία, Ο κόσμος του Απού (1959), για τον ώριμο πλέον άντρα, ο Ρέι θα συνδυάσει τη νεορεαλιστική ευαισθησία με κάποιες φορμαλιστικές αναζητήσεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι και στις τρεις ταινίες η μουσική είναι του Ραβί Σανκάρ.

Μέχρι τον θάνατό του, το 1992, o Ρέι σκηνοθέτησε συνολικά 36 ταινίες. Ο κινηματογράφος του είναι κυρίως ρεαλιστικός και λιτός στη φόρμα του, αλλά και βαθιά ανθρωπιστικός. Ο Ρέι κινείται ανάμεσα στην παράδοση και στον εκσυγχρονισμό της Ινδίας, ενώ θίγει ζητήματα όπως η θέση της γυναίκας, η αποικιοκρατία και οι άκαμπτες δομές της ινδικής κοινωνίας. Με τα λόγια του ιάπωνα δημιουργού Ακίρα Κουροσάβα: “Αν δεν έχεις δει το σινεμά του Ρέι, είναι σαν να υπάρχεις στον κόσμο χωρίς να έχεις δει τον ήλιο ή το φεγγάρι”.

Επιλογή ταινιών: Μαρία Κομνηνού
Προγραμματισμός: Ιωάννα Πιπίδη
Εισαγωγικό κείμενο: Ιουλία Μέρμηγκα


Image

Γραφεία

Κινηματογράφος

Member of

europa-cinemas-creative-europe