Ενότητα: Οπουδήποτε αλλού, πέραν του κόσμου

Ο ουτοπικός μύθος της ταινίας, η οποία γυρίστηκε σε ένα νησί της Ελλάδας κι εμπνέεται ελεύθερα από το μυθιστόρημα του Ντάνιελ Ντεφόε, μιλάει πάνω από όλα για τη μοναξιά: η τεράστια αδυναμία του σημερινού ανθρώπου, αντιμέτωπου με τη μοναξιά του, δεν είναι πλέον εκείνη του ήρωα του 18ου αιώνα. Η ιστορία του Ροβινσώνα δεν είναι παρά μόνον η βάση της μυθοπλασίας, ώστε να ξεπεραστεί και να επιτευχθεί κάτι καθολικό που ο χρόνος δεν αλλάζει. Οι θεατές καλούνται να ενδιαφερθούν περισσότερο για το πώς γράφουν οι εικόνες παρά για την ιστορία του Ροβινσώνα, την οποία άλλωστε, πάνω-κάτω, γνωρίζουν.

Ζαν Ντανιέλ Πολέ
 
Ο Ζαν Ντανιέλ Πολέ ξεκίνησε γυρίζοντας μικρά ντοκιμαντέρ για ζώα, σε φιλμ 16 mm. Το 1958, όταν έκανε τη στρατιωτική του θητεία στο οπτικοακουστικό τμήμα μιας στρατιωτικής βάσης, υφάρπαξε αποθηκευμένα αμοντάριστα φιλμ, για να κάνει έπειτα το “Pourvu qu'on ait l'ivresse” [“Φτάνει να μεθάς..."], με τον Κλοντ Μελκί, έναν παράξενο χαρακτήρα που μοιάζει με Παριζιάνο Μπάστερ Κίτον. Αυτή η ταινία επαινέθηκε από τη Νουβέλ Βαγκ. Ο Πολέ έγινε τότε βοηθός του Ζουλιέν Ντιβιβιέ, αλλά δεν απόλαυσε την εμπειρία κι απέρριψε τον “επίσημο” κινηματογράφο. Πολλές από τις ταινίες του γυρίστηκαν στη Μεσόγειο και την Ελλάδα, μέρη τα οποία θεωρούσε ως επίκεντρα του εσωτερικού του κόσμου.

Για την ταινία
 
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη: “Πάντοτε ταλαντευόμουν στις ταινίες μου μεταξύ του εγκλεισμού και της διαφυγής, όπου το ένα συνεχώς οδηγεί στο άλλο. Ο Τομπάιας Ένγκελ, ο ηθοποιός, ήταν χωρίς φαγητό και ποτό για σχεδόν τέσσερις ημέρες. Τότε ξεκίνησε πραγματικά η ταινία γι’ αυτόν, όπως για μένα. Στον βαθμό που ο χαρακτήρας δεν μπορεί να ξεφύγει από τις φαντασιώσεις του, αυτές πολλαπλασιάζονται και δραματοποιούνται. Η αποσύνθεση της προσωπικότητας είναι αναπόφευκτη. Είδα τον χαρακτήρα με πολύ πιο εξωτερικό τρόπο, ως στοιχείο του τοπίου. Ήθελα πραγματικά ο χαρακτήρας να περιοριστεί σχεδόν στη θέση ενός αντικειμένου. Οι τροποποιήσεις του φαίνονται από έξω, καθώς βλέπει κανείς τη συνεχή αλλαγή των χρωμάτων της θάλασσας που τον περιβάλλει”. “Άνθρωποι, ζώα με λόγια, είμαστε όμηροι του σιωπηλού κόσμου”, αυτή η πρόταση, του γάλλου ποιητή Φρανσίς Πονζ, επηρέασε τον Ζαν Ντανιέλ Πολέ, ο οποίος πίστευε ότι ο καθένας έχει τη δική του εσωτερική χώρα.
 
- Ζαν Ντανιέλ Πολέ, συνέντευξη, “La Terre intérieure [Η Εσωτερική Χώρα]”, Cahiers du Cinéma n° 204, 1968
- Ζαν Ντανιέλ Πολέ, “Le Complexe de Robinson [Το Συμπλέγμα του Ροβινωνα]“, Cahiers du cinéma n°509, 1997

Παρακολουθήστε την ταινία online εδώ